Jaki procent składki zdrowotnej rzeczywiście trafia do systemu opieki medycznej?

W Polsce, kwestia procentowego udziału składki zdrowotnej w finansowaniu systemu opieki medycznej jest często przedmiotem dyskusji. Coroczne zmiany legislacyjne, wysokość składek oraz ukierunkowanie budżetów na ochronę zdrowia wpływają na to, na ile realnie pieniądze te trafiają do świadczeń medycznych. W 2025 roku, choć składka zdrowotna stanowi procent od podstawy wymiaru, jej faktyczna część w budżecie służby zdrowia jest przedmiotem analizy i interpretacji. Odpowiadamy na pytanie, jaki procent składki zdrowotnej faktycznie trafia do systemu opieki medycznej i jakie czynniki na to wpływają.

Składka zdrowotna w Polsce – podstawowe informacje

W 2025 roku składka zdrowotna w Polsce wynosi 9% podstawy wymiaru składki, którą stanowi 75% minimalnego wynagrodzenia brutto. Minimalne wynagrodzenie brutto w tym roku wynosi 4666 zł, więc minimalna składka zdrowotna to około 315 zł miesięcznie [2][3].

Obowiązek opłacania składek zdrowotnych obejmuje zarówno pracowników, jak i przedsiębiorców. Wysokość składki jest uzależniona od formy opodatkowania oraz od wysokości dochodu lub przychodu. Dla większości ubezpieczonych podstawą wymiaru jest właśnie 75% minimalnego wynagrodzenia, co znacząco wpływa na ostateczny koszt składki.

Zmiany legislacyjne od 2025 roku wyeliminowały możliwość odliczania składki zdrowotnej od podatku dochodowego, co oznacza, że obciążenie finansowe dla ubezpieczonych jest wyższe w porównaniu do wcześniejszych lat [2].

Procent składki zdrowotnej trafiający do systemu opieki zdrowotnej

Kluczową kwestią jest, jaki procent składki zdrowotnej trafia do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), który finansuje publiczną opiekę medyczną. Oficjalnie, składka zdrowotna jest przeznaczana na pokrycie kosztów świadczeń medycznych, szpitali, lekarzy, leków i innych usług związanych z ochroną zdrowia [1].

Niestety, w praktyce, nie cała składka z danych źródeł trafia bezpośrednio do systemu. Pewna część kwot jest wykorzystywana do pokrycia kosztów administrowania, administracji, a także na pokrycie innych wydatków związanych z zarządzaniem systemem. Jednakże, zwłaszcza w świetle rosnącego budżetu na zdrowie — w 2025 roku wynosi on około 222 mld zł, co stanowi ok. 16% wzrost względem roku poprzedniego — można przyjąć, że większość składek ma bezpośredni wpływ na finansowanie świadczeń [4].

Warto podkreślić, że wzrost budżetu na zdrowie oznacza, iż zwiększa się zarówno wpływ składek, jak i funduszy publicznych przeznaczanych na system opieki medycznej.

Odpowiadając na pytanie, można stwierdzić, że choć nie cała wartość składek trafia do systemu w 100%, to jednak znaczna ich część jest przeznaczona na pokrycie kosztów świadczeń zdrowotnych, szczególnie w kontekście rosnącego budżetu [1][2][4].

Jakie czynniki wpływają na faktyczny udział składki w finansowaniu opieki medycznej?

Ważnym elementem jest sposób kalkulacji podstawy wymiaru składki. W 2025 roku, obowiązuje zasada, że podstawą jest 75% minimalnego wynagrodzenia brutto, co zmniejsza obowiązkową składkę w porównaniu do lat poprzednich [2][3].

Oprócz tego, na rzeczywiste proporcje trafiających środków wpływają także zmiany legislacyjne, które ograniczają lub eliminują możliwość odliczania składek zdrowotnych od podatku dochodowego. Ta zmiana bezpośrednio wpływa na realny koszt składki dla indywidualnych płatników [2].

Ważnym aspektem jest również to, że mimo iż składka jest pobierana od różnych grup podatników, to zebrane fundusze są przekazywane do NFZ, który dysponuje nimi według wytycznych rządu i potrzeb systemu. Efektywność wykorzystania tych środków decyduje, jaka część wygospodarowanych środków faktycznie zapewnia dostęp do usług medycznych [4].

Podsumowując, faktyczny procent składki, który trafia do systemu opieki zdrowotnej zależy od wielu czynników, w tym od alokacji budżetowej, struktury dochodów i zmian legislacyjnych, a te są dynamiczne i podlegają corocznym modyfikacjom.

Podsumowanie

Podczas gdy oficjalnie składka zdrowotna stanowi 9% podstawy wymiaru, w praktyce, procent środków faktycznie trafiających do systemu w 2025 roku wynosi zdecydowanie więcej niż tylko ta wartość, gdyż jest ona podstawą do finansowania szerokiego zakresu świadczeń medycznych. Wzrost budżetu na zdrowie do 222 mld zł i zmiany legislacyjne wskazują na wyraźne starania władz o zwiększenie nakładów na system opieki medycznej [4], choć szczegółowe proporcje między składką a środkami budżetowymi będą się różnić w zależności od segmentu i źródła finansowania systemu.

Ogólnie można przyjąć, że znaczna część składek ostatecznie służy poprawie dostępności i jakości usług medycznych, choć nie jest to 100% zbiórki dokonanej od płatników. Kluczowe jest monitorowanie zmian legislacyjnych i budżetowych, które będą warunkować przyszły procent środków trafiających do opieki zdrowotnej.

Źródła:

• [1] https://www.zus.pl/en/-/informacja-w-sprawie-podstawy-wymiaru-sk%C5%82adki-oraz-kwoty-sk%C5%82adki-na-ubezpieczenie-zdrowotne-w-2025-r.-dla-niekt%C3%B3rych-grup-ubezpieczonych
• [2] https://www.medonet.pl/biznes-system-i-zdrowie/zmiany-prawne-w-ochronie-zdrowia,skladka-zdrowotna-w-2025-r–aktualne-zasady-skladki-zdrowotnej-w-polsce,artykul,74510953.html
• [3] https://www.vatax.pl/blog/skladka-zdrowotna-ile-wynosi-kto-oplaca
• [4] https://www.termedia.pl/wartowiedziec/222-mld-zl-na-opieke-zdrowotna-w-2025-roku,57764.html