Czy emeryt prowadzący własną działalność gospodarczą musi opłacać składki ZUS? Tak, emeryt z własną firmą zazwyczaj ponosi ten obowiązek. Jednak nowe przepisy oraz dostępne ulgi sprawiają, że sytuacja nie zawsze jest jednoznaczna. Poznaj szczegóły dotyczące składek ZUS dla emerytów-przedsiębiorców, dowiedz się, które składki są obowiązkowe, jakie są wysokości opłat w 2025 roku oraz w jakich przypadkach możliwe jest zastosowanie ulg lub zwolnień.
Obowiązek opłacania składek ZUS przez emeryta – najważniejsze zasady
Emeryt z własną firmą musi płacić składki ZUS, jeśli prowadzi działalność gospodarczą. Prawo nie przewiduje automatycznego zwolnienia z tego obowiązku ze względu na pobieranie emerytury. Prowadzenie firmy jest osobnym tytułem do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.
W praktyce oznacza to, że emeryci-przedsiębiorcy są zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe (dobrowolne), wypadkowe oraz składki zdrowotnej. Wyjątki dotyczą tylko niektórych sytuacji, na przykład zwolnień wynikających z zastosowania ulg czy specjalnych przepisów.
Składka zdrowotna pozostaje obowiązkowa dla każdego, kto prowadzi działalność gospodarczą, bez względu na status emeryta.
Składki ZUS dla emerytów przedsiębiorców w 2025 roku – rodzaje i wysokość
W 2025 roku składki ZUS dla emeryta prowadzącego działalność gospodarczą obejmują:
- Składki społeczne (emerytalna, rentowa, chorobowa – dobrowolna, wypadkowa),
- Składkę zdrowotną.
Minimalna podstawa wymiaru składek społecznych dla pełnego ZUS wynosi 5 203,80 zł miesięcznie (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia). Kwota miesięcznych pełnych składek społecznych (bez chorobowego) kształtuje się na poziomie około 1 646,47 zł, a z chorobowym – 1 773,96 zł.
Składka zdrowotna ustalana jest w wysokości około 9% podstawy wymiaru i dla większości przedsiębiorców wynosi ok. 381,78 zł miesięcznie w 2025 roku.
Osoby korzystające z tzw. Małego ZUS Plus lub innych ulg wpłacają niższe składki. Minimalna preferencyjna podstawa wymiaru dla Małego ZUS Plus to 1 399,80 zł. Składka wyliczana jest według indywidualnego wzoru i zależy od przychodu oraz liczby dni prowadzenia działalności w roku poprzednim.
Ulgi i preferencje dla emerytów prowadzących działalność gospodarczą
Emeryt, który założył własną firmę, może skorzystać z ulg dostępnych dla przedsiębiorców.
Ulga „na start” pozwala na zwolnienie z płacenia składek społecznych przez pierwsze 24 miesiące od założenia działalności. Dotyczy to składek: emerytalnej, rentowej, chorobowej, wypadkowej. Uczestnika ulgi nie zwalnia to jednak ze składki zdrowotnej – ta musi być opłacana bez wyjątku.
Mały ZUS Plus umożliwia wyliczenie niższej podstawy wymiaru oraz niższych składek, jeśli roczny przychód firmy nie przekroczył określonego limitu. Wysokość tej ulgi opiera się o przychód uzyskany w poprzednim roku oraz liczbę dni prowadzenia działalności. Mały ZUS Plus jest dostępny także dla emerytów prowadzących działalność gospodarczą, jeśli spełniają odpowiednie warunki.
Ulgi i preferencje dotyczą zarówno emerytów, którzy rozpoczynają działalność, jak i tych, którzy już prowadzą ją od dłuższego czasu i spełniają warunki ustawowe. Wysokość składek może być znacząco niższa dzięki zastosowaniu przez ZUS dostępnych ulg.
Wyjątki i możliwe zwolnienia emeryta z obowiązku opłacania składek
Nie zawsze emeryt-przedsiębiorca musi płacić wszystkie składki ZUS. Zwolnienia mogą dotyczyć składek społecznych w określonych okolicznościach, przewidzianych przepisami. Najczęściej jednak dotyczą one okresowych ulg (np. ulga na start), a nie trwałego zwolnienia.
W niektórych przypadkach prawo przewiduje całkowite lub czasowe zwolnienie ze składek społecznych. Dla większości emerytów, którzy prowadzą działalność gospodarczą, składka zdrowotna pozostanie obowiązkowa bez względu na ulgi lub preferencje. Status emeryta nie daje prawa do wyłączenia z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.
Jeśli emeryt korzysta z ulg adresowanych do przedsiębiorców (np. ulga na start, Mały ZUS Plus), powinien dopełnić wszelkich formalności i zgłosić odpowiednie dane do ZUS, by móc legalnie opłacać niższe składki lub być objętym zwolnieniem.
Podsumowanie – emeryt i własna firma a składki ZUS
Emeryt prowadzący działalność gospodarczą zasadniczo musi płacić składki ZUS, zarówno społeczne, jak i zdrowotne. Tylko określone prawem wyjątki, ulgi i preferencje mogą dać czasowe lub częściowe zwolnienie. Podstawowe składki społeczne w 2025 roku ustalane są od kwoty nie niższej niż 5 203,80 zł, a ich suma wynosi ponad 1 600 zł miesięcznie (zależnie od wyboru ubezpieczenia chorobowego), do tego dolicza się składkę zdrowotną. Korzystanie z ulg (Mały ZUS Plus, ulga „na start”) pozwala na obniżenie obciążeń, ale – nawet jako emeryt – nie należy spodziewać się bezwarunkowego zwolnienia z opłat na ZUS.
Decyzja o dalszym prowadzeniu działalności gospodarczej po przejściu na emeryturę zawsze powinna uwzględniać aktualne wysokości składek ZUS, dostępność ulg oraz możliwość ich zastosowania w indywidualnej sytuacji. Status emeryta nie oznacza automatycznego zwolnienia z obowiązku płacenia składek, o ile nie spełnia się określonych przepisami warunków do uzyskania takiego zwolnienia lub ulgi.
Finansowy Market to więcej niż kolejny portal informacyjny. Jesteśmy grupą ekspertów, którzy postanowili zrewolucjonizować sposób, w jaki Polacy myślą o pieniądzach. Nasza misja to demokratyzacja wiedzy finansowej – prosto, rzetelnie i bez zbędnego complicated.