Jak rozliczyć PIT 36 z działalności gospodarczej?

PIT-36 to roczna deklaracja podatkowa dedykowana osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej (12% i 32%) oraz uzyskującym inne dochody samodzielne, takie jak wynajem nieruchomości czy dochody zagraniczne. Prawidłowe rozliczenie PIT-36 wymaga uwzględnienia wszystkich przychodów, kosztów, ulg podatkowych, a także przestrzegania obowiązujących terminów i procedur [1][2][3][4][5].

Czym jest PIT-36?

PIT-36 to podstawowy formularz stosowany do wykazania dochodów osiąganych z działalności gospodarczej prowadzonej na zasadach ogólnych, czyli opodatkowanej skalą podatkową 12% oraz 32% [1][2][3][5]. Deklaracja ta obejmuje również inne samodzielnie uzyskane dochody, w tym z wynajmu nieruchomości, określone dochody z zagranicy oraz niektóre przychody wykazywane poza działalnością [1][2][3].

Formularz PIT-36 nie dotyczy podatników rozliczających się ryczałtem ewidencjonowanym (PIT-28) ani podatkiem liniowym (PIT-36L) [5]. Przedsiębiorcy rozliczający się tymi formami opodatkowania powinni stosować właściwe deklaracje [5].

Kiedy należy złożyć PIT-36?

Termin złożenia PIT-36 za rok 2025 przypada na okres między 15 lutego 2026 roku, a 30 kwietnia 2026 roku. Dotyczy to zarówno wersji elektronicznej, jak i papierowej formularza [1][2][3]. Deklaracje przesłane przed 15 lutego 2026 r. zostaną uznane za złożone właśnie od tej daty [1].

Przekroczenie wyznaczonego terminu może skutkować naliczeniem odsetek za zwłokę oraz potencjalną odpowiedzialnością karno-skarbową [1]. Nawet jeśli działalność gospodarcza została zawieszona lub zlikwidowana w trakcie roku podatkowego, złożenie PIT-36 w ustawowym terminie nadal pozostaje obowiązkowe [2].

Jak rozliczyć PIT-36 z działalności gospodarczej?

Podczas rozliczania PIT-36 przedsiębiorca powinien dokładnie zsumować wszystkie przychody z działalności gospodarczej oraz wszelkie inne dochody uzyskiwane samodzielnie (np. z wynajmu) [1][3]. Następnie należy odjąć koszty uzyskania przychodów, które mają bezpośredni związek z prowadzoną działalnością [1][3].

Kluczowym etapem jest uwzględnienie wszystkich przysługujących ulg podatkowych takich jak ulga na dzieci, ulga na małżonka czy różnego rodzaju ulgi prorozwojowe [1][3]. Formularz PIT-36 umożliwia także rozliczenie się wspólnie z małżonkiem (jeśli przez cały rok podatkowy obowiązywał ustrój wspólności majątkowej) oraz przekazanie 1,5% podatku na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego [1][3][6].

Po odjęciu ulg i preferencji, należy obliczyć należny podatek korzystając ze skali podatkowej: 12% dla dochodów do 120 000 zł oraz 32% od nadwyżki ponad ten próg [4][5]. Możesz także uwzględnić kwotę zmniejszającą podatek (3 600 zł dla dochodów do 120 000 zł) [4]. Następnie pozostaje porównać sumę wpłaconych w trakcie roku zaliczek z faktycznie należnym podatkiem [1].

Etapy wypełniania i składania deklaracji

1. Zgromadzenie dokumentów dotyczących przychodów (np. PIT-11, PIT-R), kosztów, ulg i innych dochodów samodzielnych [2].
2. Wypełnienie formularza PIT-36 w wersji elektronicznej za pośrednictwem rządowego portalu podatkowego lub papierowo – ręcznie [1][2][3][7][8].
3. Złożenie podpisanej deklaracji do właściwego urzędu skarbowego w formie elektronicznej lub papierowej, z zachowaniem ustawowego terminu [1][2][3].
4. Załączenie niezbędnych załączników, w tym informacji o ulgach i przekazanym 1,5% podatku [6].
5. Zachowanie potwierdzenia złożenia deklaracji (UPO – urzędowe poświadczenie odbioru) [7].

Specjalne przypadki i zależności

Rozliczając PIT-36, osoba prowadząca działalność gospodarczą powinna pamiętać o kilku istotnych zależnościach:

• PIT-36 nie obejmuje działalności ryczałtowej ani rozliczanej podatkiem liniowym – w takich przypadkach sporządzane są PIT-28 lub PIT-36L [5].
• W przypadku prowadzenia kilku rodzajów działalności (np. działalność na zasadach ogólnych oraz działalność na ryczałcie) wymagane jest złożenie osobnych deklaracji odpowiednio PIT-36 i PIT-28 [5].
• Jeśli podatnik osiągał dochody z pracy (PIT-11) bądź innych źródeł (PIT-R), należy je uwzględnić w PIT-36 [2].
• Mimo likwidacji lub zawieszenia działalności gospodarczej, obowiązek złożenia PIT-36 za dany rok podatkowy nie wygasa – należy rozliczyć wszystkie przychody i koszty powstałe w trakcie roku [2].
• Wspólne rozliczenie z małżonkiem jest możliwe wyłącznie, jeśli w danym roku podatkowym podatnicy przez cały rok pozostawali w związku małżeńskim i mieli wspólność majątkową [2][3].

Proces rozliczenia PIT-36 ma charakter kompleksowy, obejmuje pełną analizę wszystkich przychodów, kosztów, rozliczeń ulg i preferencji, a także finalne rozliczenie z fiskusem [1][3][4][5].

PIT-36 – konsekwencje niezłożenia deklaracji i podsumowanie

Niezłożenie PIT-36 w terminie powoduje naruszenie przepisów podatkowych i wiąże się z konsekwencjami finansowymi w postaci odsetek za zwłokę oraz możliwością pociągnięcia do odpowiedzialności karno-skarbowej [1]. Terminowe i poprawne rozliczenie PIT-36 gwarantuje pełne wywiązanie się z obowiązków podatkowych wobec urzędu skarbowego [1][2][3].

Rozliczenie PIT-36 dotyczy przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych, którym przysługuje prawo do korzystania z ulg podatkowych, wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz przekazania 1,5% podatku na OPP [1][3][6]. Do sporządzenia deklaracji niezbędne jest skrupulatne przygotowanie wszystkich danych dochodowych i kosztowych z całego roku podatkowego, a sama procedura może być przeprowadzona zarówno elektronicznie jak i papierowo [1][2][3][7].

Źródła:

• [1] https://www.pitax.pl/pit36/
• [2] https://www.e-pity.pl/pit-36/
• [3] https://twoj-epit.pl/pit-36-w-nowym-roku
• [4] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-dzialalnosc-i-etat-a-zeznanie-roczne
• [5] https://www.pit.pl/pit-36/
• [6] https://operator.edu.pl/pl/1-5-procent-podatku-pit/formularz-pit-36/
• [7] https://www.podatki.gov.pl/pit/e-deklaracje-pit/dla-osob-prowadzacych-dzialalnosc-gospodarcza/
• [8] https://www.podatki.gov.pl/pit/