Jaka część składki zdrowotnej podlega odliczeniu od podatku?

Jaka część składki zdrowotnej podlega odliczeniu od podatku? Odpowiedź na to pytanie zależy od wybranej formy opodatkowania oraz aktualnych przepisów obowiązujących przedsiębiorców i innych podatników w Polsce. Kluczowe zmiany wprowadzone od 2022 roku spowodowały, że obecnie odliczenie składki zdrowotnej od podatku przestało obowiązywać dla większości podatników. Wyjątek stanowią przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego, którzy w 2025 roku mają możliwość ograniczonego odliczenia składki zdrowotnej, ale już nie bezpośrednio od podatku, tylko od dochodu lub zaliczenia jej w koszty uzyskania przychodu.

Zmiany w odliczaniu składki zdrowotnej od podatku

Do końca 2021 roku wszyscy podatnicy mieli prawo do odliczenia 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej od podatku dochodowego. To rozwiązanie dotyczyło zarówno przedsiębiorców, jak i osób zatrudnionych na umowie o pracę lub cywilnoprawnej. Od 1 stycznia 2022 roku sytuacja uległa zmianie wraz z reformą tzw. Polskiego Ładu. Prawo do odliczenia składki zdrowotnej od podatku zostało zlikwidowane i nie obowiązuje w kolejnych latach, w tym w 2024 i 2025 roku.

Aktualnie odliczenie składki zdrowotnej od podatku w ścisłym rozumieniu nie jest już możliwe na większości form opodatkowania. Dotyczy to zarówno podatników rozliczających się według skali podatkowej, jak i ryczałtowców. Nawet jeżeli składka zdrowotna stanowi znaczący wydatek w ciągu roku, nie wpływa ona obecnie wprost na zmniejszenie kwoty podatku dochodowego należnego od podatnika.

Odliczenie składki zdrowotnej przy podatku liniowym w 2025 roku

Jedyną grupą przedsiębiorców, dla których przewidziano specyficzny mechanizm odliczenia, są osoby rozliczające się podatkiem liniowym. W 2025 roku odliczenie składki zdrowotnej nie jest już skierowane bezpośrednio w stronę podatku, ale dotyczy podstawy opodatkowania (dochodu) lub kosztów uzyskania przychodu. Oznacza to, że przedsiębiorca może pomniejszyć swój dochód lub zaliczyć składkę do kosztów, a tym samym zapłacić niższy podatek, ponieważ podstawa do opodatkowania zostanie pomniejszona o wartość zapłaconej składki zdrowotnej.

Bardzo istotny jest tutaj limit odliczenia składki zdrowotnej, który w 2025 roku wynosi 12 900 zł w skali roku. To oznacza, że tylko do tej kwoty wydatków na składkę zdrowotną przedsiębiorca ma prawo obniżyć dochód lub zaliczyć w koszty. Nadwyżka ponad limit nie podlega już odliczeniu ani uwzględnieniu w kosztach uzyskania przychodu.

W praktyce, osoby rozliczające się na podatku liniowym, które w pełni wykorzystają limit 12 900 zł, mogą obniżyć należny podatek nawet o około 2 451 zł w danym roku podatkowym. Wynika to z obowiązującej 19-procentowej stawki podatku od dochodów osiąganych w ramach podatku liniowego.

Możliwości odliczenia składki zdrowotnej na innych formach opodatkowania

W przypadku rozliczania się według skali podatkowej lub z wykorzystaniem ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, odliczenie składki zdrowotnej od podatku nie obowiązuje od 2022 roku. Podatnicy rozliczający się według tych form płacą składkę zdrowotną, ale nie mają prawa do pomniejszenia podatku lub dochodu o jej wartość, z wyjątkiem rzadkich przypadków, gdy część składki można ująć w kosztach podatkowych.

Reforma przepisów sprawiła, że ogólne odliczenie składki zdrowotnej, które do niedawna obniżało wymiar podatku, zostało całkowicie zniesione. Dla podatników opodatkowanych według skali podatkowej, cała wpłacana składka nie ma wpływu na zmniejszenie podatku dochodowego od osób fizycznych. Podobnie wygląda sytuacja w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych, gdzie co do zasady nie występuje możliwość zastosowania odliczenia składki zdrowotnej (wyjątki są rzadkie i uzależnione od szczególnych okoliczności przy rozliczeniach PIT-28).

W praktyce większość podatników zapłaci więc wyższą daninę, ponieważ nie mogą już potraktować składki zdrowotnej jako odliczenia od podatku lub dochodu, jak to miało miejsce do 2021 roku.

Praktyczne skutki zmian dla przedsiębiorców

Aktualny mechanizm odliczenia składki zdrowotnej pozwala przedsiębiorcom rozliczającym się liniowo, by składka zdrowotna zmniejszała podstawę do opodatkowania, a nie podatek należny. Limit odliczenia w 2025 roku powoduje, że faktyczna oszczędność podatkowa jest ograniczona do maksymalnie 12 900 zł podstawy, co przekłada się na realną obniżkę podatku dla tej grupy przedsiębiorców.

Pozostali podatnicy, których nie dotyczą nowe zasady odliczania składki zdrowotnej (skala podatkowa, ryczałt), nie mogą już obniżyć swojego podatku dzięki zapłacie składki zdrowotnej, co wpływa na wzrost efektywnego obciążenia fiskalnego.

Zasadniczo, w 2025 roku o odliczeniu składki zdrowotnej od podatku może mówić wyłącznie grupa przedsiębiorców na podatku liniowym i to tylko w wysokości nieprzekraczającej ustalonego limitu 12 900 zł.

Podsumowanie

W 2025 roku część składki zdrowotnej podlegająca odliczeniu dotyczy jedynie przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym – decyzja o odliczeniu odnosi się do dochodu lub kosztów uzyskania przychodu z limitem 12 900 zł w skali roku. Pozostali podatnicy nie mają obecnie prawa do odliczania składki zdrowotnej od podatku, zgodnie ze zmianami wprowadzonymi przez Polski Ład. Mechanizm ten skutkuje korzystniejszym rozliczeniem tylko dla podatników liniowych, podczas gdy dla innych form nie przysługuje prawo do odliczenia. W konsekwencji możliwość zmniejszenia daniny z tytułu składki zdrowotnej została istotnie ograniczona w polskim systemie podatkowym.