Jaki ZUS czeka przedsiębiorcę po zakończeniu ulgi na start?

Wstęp

Prowadząc własną firmę, wielu przedsiębiorców korzysta z ulgi na start, która daje możliwość czasowego zwolnienia z opłacania składek ZUS na ubezpieczenia społeczne. Po jej zakończeniu przedsiębiorcę czeka obowiązek opłacania preferencyjnych składek ZUS przez kolejne 24 miesiące, a następnie przejście na pełne – nierzadko dużo wyższe – składki. W artykule wyjaśniamy jakie zmiany w ZUS następują po zakończeniu ulgi na start, na czym polegają preferencyjne składki oraz jakie konsekwencje finansowe czekają przedsiębiorcę po 30 miesiącach prowadzenia firmy.

Jak działa ulga na start

Ulga na start przysługuje osobom, które po raz pierwszy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej lub które ponownie podjęły działalność po co najmniej 60 miesiącach przerwy, pod warunkiem, że nie świadczą usług na rzecz byłego pracodawcy w tym samym zakresie co wcześniej. W czasie ulgi, trwającej przez dokładnie 6 miesięcy, przedsiębiorca jest całkowicie zwolniony z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe oraz na Fundusz Pracy, opłacając jedynie składkę zdrowotną [1][2][3].

Okres trwania ulgi liczony jest od pierwszego pełnego miesiąca prowadzenia działalności, co oznacza, że rozpoczęcie działalności w trakcie miesiąca nie wlicza się do limitu 6 miesięcy, wydłużając praktycznie czas korzystania z preferencji [2]. Przedsiębiorca musi jednak spełniać warunki przerwy w działalności oraz uniknąć świadczenia usług na rzecz byłego pracodawcy [1].

Preferencyjny ZUS po zakończeniu ulgi na start

Po upływie 6-miesięcznego okresu ulgi na start przedsiębiorca automatycznie przechodzi na tzw. mały ZUS, czyli preferencyjne składki na ubezpieczenie społeczne. Okres ten trwa przez następne 24 miesiące [1][3][4].

Podczas korzystania z małego ZUS-u przedsiębiorca opłaca składki emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe, na Fundusz Pracy oraz składkę zdrowotną. Różnica polega na tym, że podstawa wymiaru składek wynosi około 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – dzięki temu miesięczne obciążenie jest znacznie niższe niż w przypadku pełnych składek [2][3]. Preferencyjne składki zapewniają stopniowy wzrost kosztów ZUS, ułatwiając firmom osiągnięcie stabilności finansowej przed koniecznością przejścia na standardowe składki [1].

Przejście na pełne składki ZUS

Po okresie 30 miesięcy prowadzenia działalności, czyli po upływie 6 miesięcy ulgi na start oraz 24 miesięcy małego ZUS-u, przedsiębiorca musi zacząć opłacać pełne składki ZUS. Oznacza to, że składki społeczne są naliczane od minimalnej obowiązującej podstawy – nie jak w przypadku preferencji od 30% wynagrodzenia, ale od całości, zgodnie z aktualnymi stawkami określonymi przez ZUS [2][3][4].

W praktyce przejście to wiąże się z istotnym wzrostem miesięcznych wydatków na ZUS – w 2025 roku wysokość pełnych składek ZUS wraz ze składką zdrowotną może wynosić nawet około 1,400-1,600 zł miesięcznie [2][4]. Dla przedsiębiorców kończących okres ulg oznacza to konieczność odpowiedniego wcześniejszego przygotowania się na wyższe zobowiązania.

Dodatkowe możliwości po zakończeniu preferencyjnych składek

Dla firm, które generują stosunkowo niewielkie przychody, istnieje jeszcze opcja skorzystania z ulgi mały ZUS plus. Rozwiązanie to umożliwia opłacanie składek od faktycznego dochodu, pod warunkiem że przychód roczny nie przekroczył 120 000 zł, a przedsiębiorca spełnia dodatkowe kryteria związane z czasem prowadzenia działalności oraz brakiem zaległości w opłatach [2][3].

Mały ZUS plus pozwala niektórym przedsiębiorcom na dalsze obniżenie obciążeń ZUS już po zakończeniu okresu standardowych ulg, jednak dotyczy to wyłącznie osób prowadzących działalność na mniejszą skalę i spełniających konkretne warunki formalne [2].

Kluczowe warunki i następstwa przejścia na pełny ZUS

Korzystanie z ulg ZUS, w tym ulgi na start i preferencyjnych składek, możliwe jest tylko przy zachowaniu ściśle określonych warunków. Należą do nich: rozpoczęcie działalności po raz pierwszy lub po minimum 60 miesiącach przerwy oraz niewykonywanie usług dla byłego pracodawcy [1][3].

Po upływie okresu ulg przedsiębiorca ponosi już pełen koszt składek, co powinno być brane pod uwagę przy planowaniu biznesu. Przejście na pełny ZUS to wyzwanie finansowe, na które wiele nowych firm powinno być odpowiednio przygotowanych [4].

Podsumowanie

Przedsiębiorca po zakończeniu ulgi na start przechodzi automatycznie na preferencyjne składki ZUS przez kolejne 24 miesiące, z niższymi kosztami naliczanymi od 30% przeciętnego wynagrodzenia. Po 30 miesiącach prowadzenia firmy nie ma już możliwości korzystania ze standardowych ulg i konieczne staje się opłacanie pełnych, często znacznie wyższych składek ZUS. Dodatkową opcją wsparcia może być „mały ZUS plus”, przeznaczony dla przedsiębiorców z niższymi przychodami. Każda z tych zmian musi być odpowiednio zaplanowana, aby firma mogła funkcjonować stabilnie mimo rosnących kosztów ubezpieczeń społecznych.

Źródła:

• [1] https://www.podatnik.info/publikacje/przejscie-z-ulgi-na-start-na-maly-zus-co-warto-wiedziec,64316b
• [2] https://fakturtax.pl/ulgi-w-zus-2025-przewodnik-dla-nowych-przedsiebiorcow
• [3] https://solidnaksiegowa.com/zus-dla-nowych-firm-z-jakich-ulg-mozesz-skorzystac/
• [4] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-skladki-zus-przy-jednoosobowej-dzialalnosci-gospodarczej