Czy ubezpieczenie firmy jest obowiązkowe w każdej branży? W polskim prawie obowiązek ubezpieczenia firmy nie dotyczy wszystkich podmiotów gospodarczych w każdej branży. Wymóg wykupienia określonych polis zależy od specyfiki działalności oraz ryzyka charakteryzującego dany sektor. Nie każda firma musi posiadać obowiązkowe ubezpieczenie, jednak są branże, w których taki obowiązek jest wyraźnie nałożony ustawowo[4].
Charakter i znaczenie ubezpieczenia firmy
Ubezpieczenie firmy to narzędzie pozwalające przedsiębiorstwu zabezpieczyć się przed konsekwencjami finansowymi rożnych ryzyk powiązanych z działalnością gospodarczą. Obejmuje ono zarówno obowiązkowe jak i dobrowolne polisy. Podstawowym celem ubezpieczenia jest ochrona majątku, interesów oraz ciągłości funkcjonowania przedsiębiorcy[4].
W praktyce obowiązkowe ubezpieczenia firmowe występują tylko w wybranych branżach, gdzie ryzyko wystąpienia szkody lub odpowiedzialności wobec osób trzecich jest szczególnie wysokie. W pozostałych rodzajach działalności ubezpieczenie pozostaje dobrowolnym elementem strategii zarządzania ryzykiem[4].
Kiedy ubezpieczenie firmy jest obowiązkowe?
Zakres obowiązkowego ubezpieczenia firmy został ściśle określony przepisami. Tylko niektóre branże są zobligowane do wykupienia odpowiednich polis, głównie w celu ochrony osób trzecich przed skutkami działalności przedsiębiorcy. Przykładem są firmy świadczące usługi ochroniarskie, gdzie obowiązkowe pozostaje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej[4].
Ponadto od września 2025 r. obowiązek obejmie również rolników oraz budynki gospodarcze, co wynikło z najnowszych regulacji mających na celu rozszerzenie zakresu ochrony interesów na rynku. Zmiany te ilustrują tendencję zwiększania liczby podmiotów zobowiązanych do posiadania polisy OC[1].
Branże o podwyższonym ryzyku to także transport, przewóz osób czy budownictwo. W tych sektorach narzucone jest ustawowo ubezpieczenie OC przedsiębiorcy, zabezpieczające przez ewentualnymi szkodami spowodowanymi przez firmę podczas wykonywania usług[4].
Niezbędność ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych dla przedsiębiorców
Każdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą podlega pod obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Obowiązek dotyczy zarówno ZUS jak i ubezpieczenia zdrowotnego, choć wysokość i sposób naliczenia składek zależne są od formy opodatkowania oraz osiąganych dochodów[2].
W przypadku wybranych form opodatkowania, takich jak ryczałt, wysokość składki zdrowotnej w 2025 roku wynosi od 461,66 zł do 1 384,97 zł, a minimalna składka zdrowotna to 314,96 zł dla podatku liniowego lub karty podatkowej[2]. Podstawą naliczenia jest przychód, dochód oraz minimalna podstawa wymiaru składki.
Zatrudnieni na etacie przedsiębiorcy, którzy osiągają co najmniej minimalne wynagrodzenie (w 2025 roku 4 666 zł), mogą zostać zwolnieni z obowiązkowych składek ZUS z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej[3]. W innych przypadkach nieprzerwane opłacanie tej składki jest obligatoryjne.
Zasady ustalania i ciągłości obowiązkowego ubezpieczenia
Proces ustalania, czy dana firma musi posiadać obowiązkowe ubezpieczenie, zależy od zapisów ustawowych dedykowanych konkretnej branży, specyfiki usług oraz poziomu ryzyka wyrządzenia szkód stronom trzecim lub mieniu[4]. Każda działalność powinna zweryfikować wymogi legislacyjne co do obowiązku zawarcia polisy.
Warto również zaznaczyć istnienie zasady ciągłości ubezpieczenia. Przerwy w zakresie ochrony skutkują surowymi konsekwencjami finansowymi wynikającymi z braku spełnienia ustawowych wymogów[1]. Dotyczy to zarówno OC w branżach objętych obowiązkiem, jak i ubezpieczeń społecznych.
Dobrowolne ubezpieczenie firmy a obowiązek ustawowy
Firmy funkcjonujące w branżach nieobjętych obowiązkowym ubezpieczeniem mogą dobrowolnie wykupić polisy majątkowe, OC lub dodatkowe ubezpieczenia, traktując to jako element ochrony przed skutkami nieprzewidywanych zdarzeń. W takiej sytuacji decyzja należy do przedsiębiorcy i wynika wyłącznie z zarządzania ryzykiem, a nie z obowiązku prawnego[4].
Dobrowolne ubezpieczenia nie zwalniają przedsiębiorstw z przestrzegania obowiązku składkowego wobec ZUS i NFZ, który pozostaje bezwarunkowy dla każdego przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w Polsce[2][3].
Podsumowanie najistotniejszych faktów
Ubezpieczenie firmy nie jest obowiązkowe w każdej branży. Regulacje ustawowe precyzyjnie wskazują sektory rynku, w których ochrona poprzez obowiązkowe polisy jest wymagana z powodu wysokiego ryzyka świadczenia usług. Zmieniające się prawo wskazuje na tendencję rozszerzania zakresu obowiązkowych ubezpieczeń, choć w wielu branżach ochrona pozostaje nadal dobrowolna. Jednak składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne są bezwzględnie obowiązkowe dla wszystkich przedsiębiorców, z nielicznymi wyjątkami wynikającymi z podwójnego oskładkowania przy zatrudnieniu na etacie[1][2][3][4].
Źródła:
- https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9876926,nowe-przepisy-oc-od-wrzesnia-2025-nie-mozesz-przegapic-terminu.html
- https://mk.rp.pl/blog/ile-wynosi-skladka-zus-dla-jednoosobowej-dzialalnosci-gospodarczej-skladki-na-ubezpieczenie-spoleczne-i-zdrowotne-w-2025-ulga-na-start-i-inne-ulgi-dla-nowych-przedsiebiorcow/
- https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-etat-i-dzialalnosc-a-skladki-zus
- https://www.pzu.pl/dla-firm-i-pracownikow/majatek-firmy-i-oc/odpowiedzialnosc-cywilna/obowiazkowe-oc-przedsiebiorcow-ktorzy-uslugowo-chronia-osoby-i-mienie
Finansowy Market to więcej niż kolejny portal informacyjny. Jesteśmy grupą ekspertów, którzy postanowili zrewolucjonizować sposób, w jaki Polacy myślą o pieniądzach. Nasza misja to demokratyzacja wiedzy finansowej – prosto, rzetelnie i bez zbędnego complicated.